مطالعه اقلیم‌شناختی محتوای الکترون کلی (TEC) یون‌سپهری با استفاده از داد‌های شبکه‌بندی شده ایستگاه‌های GNSS

لایه یون‌سپهر از لایه‌های مهم جو زمین است که در اثر جذب تابش ماوراءبنفش و ایکس خورشیدی و برخورد ذرات باردار با اتم‌ها و مولکول‌های جو زمین و برهمکنش فوتوشیمیایی بین ترکیبات آن تشکیل می­شود. الکترون‌های آزاد در این لایه بر مسیر امواج رادیویی تأثیر می‌گذارد و هرگونه اختلال احتمالی در این لایه، تأثیر جدی در ارتباطات ماهواره‌ای، ارتباطات دقیق ناوبری و ارتباطات دوربرد می‌گذارد. پس شناخت مقادیر میانگین و توزیع نصف النهاری مقادیر الکترون‌های آزاد کمک شایانی به شناخت پریشیدگی و اختلال­های احتمالی آن می­کند. یک روش پذیرفته‌شده در تحقیق ساختار زمانی و فضایی و تغییرپذیری الکترون­های آزاد یون‌سپهر، برآورد محتوای کلی الکترون (TEC) است. TEC مجموع الکترون‌های موجود در استوانه‌ای با سطح مقطع یک متر مربع است که در مسیر ماهواره تا گیرنده زمینی محاسبه می‌شود. در این پژوهش برای بررسی پریشیدگی‌های یون‌سپهری از داده‌های جهانی و شبکه‌بندی‌شده ایستگاهی GNSS، برای بازه زمانی 1999 تا 2017 استفاده شده‌است. از داده‌ها میانگین سالانه و ماهانه برای 19 سال گرفته شده‌است. همچنین برای فعالیت خورشیدی از شاخص F10.7 استفاده شده است که تابش خورشید در طول‌موج cm 7/10 است. در پژوهش انجام‌شده، روند تغییرات TEC، وابستگی زیادی به تغییرات چرخه خورشیدی دارد. با بررسی مقادیر TEC مشاهده شد که مقدار TEC در ماه­های آوریل و مارس واکتبر بیشینه است در حالی‌که در ماه­های جولای و جون کمینه مقادیر را دارد. به‌بیان دیگر مقادیر TEC در اعتدالین بیشتر و در انقلاب تابستانی کمترین مقدار را داراست.